در این مقاله، با گذری بر آمار و ارقام، به بررسی مهم‌ترین دلایل خیانت همسران در ایران می‌پردازیم و ضمن واکاوی در تار و پود عوامل روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، به ارائه ی چشم‌اندازی جامع از این معضل اجتماعی می‌پردازیم.
آمار خیانت در ایران:
ارائه آمار دقیق از خیانت در ایران به دلیل ماهیت پنهان این پدیده دشوار است. با این وجود، شواهد و مطالعات گوناگون نشان از نرخ قابل توجه خیانت در میان زوجین ایرانی دارد.
بر اساس یک مطالعه در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از زوجین ایرانی به همسر خود خیانت کرده‌اند. این آمار در کلان‌شهرها و بین جوانان بیشتر است.
علل خیانت:
دلایل خیانت به همسر، پیچیده و چندوجهی هستند و نمی‌توان آن را به یک عامل واحد تقلیل داد. با این حال، می‌توان برخی از مهم‌ترین علل خیانت همسران در ایران را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:
۱. عوامل روانی:
اختلالات شخصیت: برخی از اختلالات شخصیت، مانند اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال وسواس فکری-اجباری، می‌توانند فرد را مستعد خیانت کنند.
کودکی ناامن: تجربیات منفی در دوران کودکی، مانند مورد بی‌توجهی یا سوءاستفاده قرار گرفتن، می‌تواند فرد را در روابط بزرگسالی آسیب‌پذیر کند و به خیانت منجر شود.
مشکلات عزت نفس: عزت نفس پایین می‌تواند فرد را به دنبال تأیید و توجه از دیگران سوق دهد و او را در معرض خیانت قرار دهد.
بیماری‌های روانی: برخی از بیماری‌های روانی، مانند افسردگی و اضطراب، می‌توانند خطر خیانت را افزایش دهند.
۲. عوامل اجتماعی:
فشارهای اجتماعی: انتظارات غیرواقعی از نقش‌های جنسیتی، تأثیر رسانه‌ها و هنجارهای اجتماعی غلط، می‌توانند فشارهایی را بر زوجین وارد کنند که به خیانت منجر شود.
کمبود مهارت‌های ارتباطی: ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر و حل تعارضات، می‌تواند به سوءتفاهم، دلخوری و در نهایت خیانت منجر شود.
فقدان صمیمیت عاطفی: کمبود صمیمیت عاطفی در رابطه، می‌تواند فرد را به جستجوی صمیمیت در جای دیگری سوق دهد.
روابط ناسالم خانوادگی: مشاهده خیانت یا روابط ناسالم در خانواده می‌تواند الگوی رفتاری غلطی را در فرد نهادینه کند و او را به خیانت در آینده مستعد کند.
۳. عوامل فرهنگی:
نگاه سنتی به زن و مرد: نگاه سنتی به زن به عنوان موجودی فرودست و مرد به عنوان نان‌آور و صاحب اختیار، می‌تواند زمینه را برای سوءاستفاده و خیانت فراهم کند.
فشار برای ازدواج: فشارهای اجتماعی برای ازدواج زودهنگام و بدون شناخت کافی، می‌تواند به ازدواج‌های ناموفق و خیانت در آینده منجر شود.
بی‌وفایی به عنوان یک تابو: نگاه منفی و قضاوت‌کننده جامعه نسبت به خیانت، می‌تواند افراد را از جستجوی کمک و حل مشکل بازدارد و به ادامه ی رفتار غلط آنها دامن بزند.
۴. عوامل اقتصادی:
مشکلات مالی: مشکلات مالی و فقر می‌تواند فشار زیادی را بر زوجین وارد کند و به تنش، مشاجره و در نهایت خیانت منجر شود.
عدم امنیت شغلی: عدم امنیت شغلی و نگرانی از آینده می‌تواند اضطراب و ناامیدی را در فرد افزایش دهد و او را به رفتارهای impulsif و غلط، مانند خیانت، سوق دهد
تفاوت سطح اقتصادی: تفاوت فاحش در سطح اقتصادی زوجین می‌تواند به حس حسادت، عدم احترام و در نهایت خیانت منجر شود.
نقش مشاوره در پیشگیری و حل معضل خیانت
خیانت زناشویی، پیامدی ویرانگر بر سلامت روان و ساختار خانواده دارد. از همین رو، درک علل و ریشه‌های این معضل و یافتن راهکارهای مناسب برای پیشگیری و حل آن، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مشاوره، به عنوان ابزاری کارآمد، می‌تواند در زمینه‌های مختلف یاری‌گر زوجین باشد:
مشاوره، به عنوان ابزاری کارآمد، می‌تواند در زمینه‌های مختلف یاری‌گر زوجین باشد:
ارزیابی رابطه: مشاوران می‌توانند با بررسی دقیق رابطه زوجین، نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کرده و به زوجین در جهت بهبود رابطه کمک کنند.
افزایش مهارت‌های ارتباطی: مشاوره می‌تواند به زوجین در یادگیری مهارت‌های ارتباطی مؤثر، مانند گوش دادن فعال، همدلی و ابراز وجود یاری رساند.
حل تعارضات: مشاوران با ارائه تکنیک‌های حل تعارض، به زوجین کمک می‌کنند تا با اختلافات خود به طور سازنده روبرو شده و از بروز آنها جلوگیری کنند.
افزایش صمیمیت عاطفی: مشاوره می‌تواند با ایجاد فضایی امن و صمیمی، به زوجین در جهت تقویت صمیمیت عاطفی و برقراری ارتباط عمیق‌تر با یکدیگر کمک کند
درمان مشکلات روانی: در مواردی که خیانت ریشه در مشکلات روانی یکی از زوجین یا هر دوی آنها داشته باشد، مشاوره می‌تواند به درمان این مشکلات و پیشگیری از خیانت در آینده کمک کند.
علاوه بر مشاوره، راهکارهای دیگری نیز برای پیشگیری از خیانت وجود دارد:
انتخاب همسر مناسب: ازدواج با فردی که از نظر اخلاقی، شخصیتی و فرهنگی با شما همخوانی داشته باشد، می‌تواند احتمال خیانت را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
تعهد به یکدیگر: تعهد به یکدیگر و پایبندی به ارزش‌های مشترک، می‌تواند پایه و اساس یک رابطه زناشویی سالم و پایدار باشد.
گذراندن وقت با کیفیت با یکدیگر: اختصاص زمان کافی برای گفتگو، صمیمیت و تفریح با یکدیگر، می‌تواند به تقویت رابطه و پیشگیری از خیانت کمک کند.
حل مشکلات به موقع: عدم انکار یا نادیده گرفتن مشکلات و حل آنها به موقع، می‌تواند از بروز نارضایتی و رنجش در رابطه و در نهایت خیانت جلوگیری کند.
تلاش برای حفظ شادابی و طراوت رابطه: تلاش برای حفظ شور و اشتیاق در رابطه، با انجام فعالیت‌های جدید، ابراز عشق و قدردانی از یکدیگر، می‌تواند به پیشگیری از خیانت کمک کند.
سخن آخر:
خیانت زناشویی، مشکلی پیچیده با ابعاد مختلف روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است. درک علل این معضل و یافتن راهکارهای مناسب برای پیشگیری و حل آن، نیازمند تلاش جمعی و همکاری متخصصان مختلف، از جمله روانشناسان، مشاوران، جامعه‌شناسان و متولیان فرهنگی است.
با آگاهی از دلایل خیانت همسران در ایران و به کارگیری راهکارهای پیشگیرانه، می‌توانیم به ساختن جامعه‌ای سالم‌تر و خانواده‌هایی پایدارتر کمک کنیم.
