آغاز مبارزات انقلابی
اولین حضور اجتماعی وی در سن ۱۶ سالگی و با حضور در سخنرانی‌های شهید کامیاب، آیت الله خامنه ای، شیخ علی تهرانی، شهید هاشمی نژاد و شهید دیالمه در مساجد بزرگ مشهد از جمله کرامت، امام حسن مجتبی (ع) و موسی الرضا (ع) رقم خورد. یافته‌های ایشان در این منبرنشینی‌ها و فضای پر تلاطم آن روز‌های انقلاب که با مطالعه کتاب‌ها و اعلامیه‌های مختلف همراه بود سمت و سوی فکری ایشان را شکل داد.
باور‌های دینی ایجاد شده در ایشان باعث شد تا به کمک چند تن از هم کلاسی‌های دبستانی، انجمن اسلامی دانش آموزان را راه اندازی کنند که این انجمن هسته اولیه انجمن اسلامی دانش آموزان خراسان و بعد کشور شد.
در همین ایام (سال ۱۳۵۶) بود که زلزله طبس روی داد. این حادثه مقارن با زمانی بود که رژیم پهلوی بیشتر به فکر سرکوب انقلابی‌ها بود تا کمک به زلزله زده ها، بدین ترتیب مردم خود دست به کار شدند و قالیباف کمک‌های مردم مشهد را جمع کرد و به طبس برد. قابلیت‌های ایشان در انجام این کار به حدی بود که در شورای ساخت طبس، عهده دار ساخت قسمتی از این شهر شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تحرکات گروه‌های مخالف داخلی به اوج خود رسیده بود به طوری که انقلاب نیاز به پاسداری داشت؛ بدین ترتیب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی (ره) شکل گرفت و بلافاصله جنگ تحمیلی آغاز شد. بدین ترتیب قالیباف نوجوان در سال ۵۸ و در سن ۱۸ سالگی وارد جبهه شد و به دلیل قابلیت‌هایی که از خود نشان داد در سال ۱۳۶۱به عنوان فرمانده تیپ امام رضا (ع) و یک سال بعد در جایگاه فرمانده لشکر ۵ نصر خراسان انتخاب شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تحرکات گروه‌های مخالف داخلی به اوج خود رسیده بود به طوری که انقلاب نیاز به پاسداری داشت؛ بدین ترتیب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی (ره) شکل گرفت و بلافاصله جنگ تحمیلی آغاز شد. بدین ترتیب قالیباف نوجوان در سال ۵۸ و در سن ۱۸ سالگی وارد جبهه شد و به دلیل قابلیت‌هایی که از خود نشان داد در سال ۱۳۶۱به عنوان فرمانده تیپ امام رضا (ع) و یک سال بعد در جایگاه فرمانده لشکر ۵ نصر خراسان انتخاب شد.
قالیباف به همراه لشکر ۵ نصر در اغلب عملیات‌های دوران دفاع مقدس در کنار شهیدان سرافرازی همچون باکری، همت، خرازی، کاظمی، صیاد شیرازی به صیانت از انقلاب پرداخت و برادر او شهید حسن قالیباف نیز از نیرو‌های تحت فرماندهی قالیباف بود که در عملیات کربلای ۴ به فیض شهادت نائل شد.
عقد ازدواج قالیباف نیز یک سال بعد و در سال ۱۳۶۲ توسط امام خمینی (ره) خوانده شد که حاصل این ازدواج ۳ فرزند است.
پس از جنگ فرماندهی لشکر ۲۵ کربلا را عهده دار بود که زلزله عظیم منجیل اتفاق افتاد. در این واقعه تمام راه‌های ارتباطی بین تهران و شمال بسته شده بود. این لشکر به همراهی قالیباف با طی ۱۵ کیلومتر پیاده روی اولین گروهی بود که خود را به محل حادثه رسانید و گروه‌های امداد و نجات اولیه توسط آنان تشکیل شد.
در سال ۱۳۷۳مسئولیت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) را پذیرفت. پروژه‌هایی همچون راه آهن ۱۶۵ کیلومتری مشهد سرخس که ایران افغانستان، آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان و ترکیه را به هم وصل می‌کند، گازرسانی به ۵ استان مرکزی و غربی، ساخت سازه عظیم دریایی خلیج فارس و سد بزرگ کرخه از جمله اقدامات ایشان در این دوره مدیریت است.
قالبیاف درکنار این فعالیت‌ها نیز در رشته جغرافیای سیاسی تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد. او بعد‌ها دکترای خود را در همین رشته از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد و به عضویت هیأت علمی دانشگاه تهران درآمد. قالیباف در حال حاضر دانشیار و عضو هیأت علمی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران است.
در سال ۱۳۷۶ به دستور رهبر انقلاب عهده دار فرماندهی نیروی هوایی سپاه شد و باور بر تخصص گرایی باعث شد تا با گذراندن دوره‌های فشرده خلبانی در ایران و فرانسه مجوز پرواز با ایرباس را بدست آورد. او هم اکنون نیز به صورت مرتب به عنوان خلبان هواپیمای ایرباس در شرکت هواپیمایی ایران ایر پرواز‌هایی را انجام می‌دهد. قالیباف در همین ایام در کنکور دکتری شرکت کرده و در دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته شد و در سال ۱۳۸۰ از تز دکترایشان با عنوان «بررسی سیر تکوین نهاد‌های محلی ایران در دوره معاصر» دفاع کرد و بعد از آن نیز به عنوان عضو هیات علمی رشته جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران و استادیاردانشگاه تربیت مدرس به کار تدریس مشغول است.
قالیباف در سال ۱۳۷۹ مجدداً با حکم رهبر انقلاب، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهده دار شد، در دوره فرماندهی ایشان در نیروی انتظامی، سامانه ۱۱۰ راه اندازی و تاسیس شد که ابتکار او محسوب می‌شود. در این دوره تلاش شد تا با اعتماد سازی در بین مردم، سبقه نامناسب نیروی انتظامی در اذهان عمومی بهبود یابد. از جمله دیگر دستاورد‌های ایشان در این دوره می‌توان به گسترش استفاده از عنوان پلیس، تجهیز نیروی انتظامی به خودرو‌های روز دنیا مانند مرسدس بنز و تویوتا، ایجاد دفاتر خدمات دولت الکترونیک یا پلیس ۱۰+ و مرکز نظارت همگانی مردمی ۱۹۷ نام برد.
قالیباف در سال ۱۳۸۳ به عنوان نماینده سید محمد خاتمی (رییس جمهور وقت) و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز منصوب شد. در این دوره بود که قاچاق سیگار تقریبا از بین رفت و چند اسکله که برای قاچاق کالا استفاده می‌شد، کشف شد. ایشان همچنین دادگاه ویژه جرایم قاچاق کالا و ارز را راه اندازی نمودند که پرونده‌های مهمی همچون فرودگاه پیام و قاچاق خودرو در این دادگاه بررسی شد.
قالیباف در سال ۱۳۸۴ در انتخابات ریاست جمهوری به صورت مستقل وارد صحنه انتخابات شد و در اولین تجربه انتخاباتی خود با کسب ۴٫۰۷میلیون رای تجربه موفقیت آمیزی را در اولین دوره شرکت خود در صحنه‌های انتخاباتی کسب کرد و بالاتر از چهره هایی، چون مصطفی معین، علی لاریجانی و مهرعلیزاده قرار گرفت. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ بار دیگر نامزد انتخابات شد که موفق به کسب اکثریت آراء نشد. با این حال او توانست در انتخابات مجلس یازدهم با کسب اکثریت آراء راهی مجلس شورای اسلامی شود.
در سال ۱۳۸۴ با رای شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار پایتخت انتخاب و در سال ۱۳۸۸ نیز مجدداً با حکم این شورا در سمت خود ابقا شد. اعتمادسازی در بین مردم و کاربردی کردن دین در اداره جامعه ذیل تبدیل شهرداری از نهادی خدماتی به اجتماعی و کوتاه کردن فاصله جنوب از شمال تهران هدف اصلی ایشان در این دوره مدیریت است که با رویکرد محله محوری در حال انجام است. با همین نگاه و بهره گیری از فرهنگ دفاع مقدس پروژه‌هایی همچون بزرگراه طبقاتی و تونل صدر – نیایش، تونل توحید، پل جوادیه، بوستان بزرگ ولایت، رود دره فرحزاد (بوستان نهج البلاغه)، ایجاد شبکه بی آر تی، سرعت بخشیدن به توسعه مترو و … در تهران شکل گرفته است.
او در سال ۱۳۸۷ برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی از طرف سایت شهرداری‌های جهان به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد. در سال ۲۰۱۰ میلادی کلانشهر تهران برای اولین بار در یکی از شاخص‌های توسعه شهری مفتخر به کسب رتبه، از یک سازمان معتبر بین المللی شد. تهران در آن سال در حوزه حمل و نقل به عنوان یکی از پنج شهر برتر دنیا از نظر حمل و نقل از سوی موسسه سیاست‌های حمل و نقل و توسعه موسوم به ITDP گردید. همچنین در سال ۲۰۱۱ میلادی و در دهمین اجلاس متروپلیس (اتحادیه کلانشهر‌ها و پایتخت‌های جهان)، تهران از بین ۱۶۲ کلانشهر دنیا به عنوان شهر برتر جهان در زمینه ارتقای کیفیت زندگی شهروندان مورد تقدیر قرار گرفت. این جایزه که معتبرترین جایزه بین المللی در زمینه مدیریت شهری در دنیاست به دلیل تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان به ویژه در زمینه توسعه حمل و نقل عمومی و بهره گیری از روش‌های مناسب نظیر سامانه BRT، دوچرخه‌های عمومی و … به تهران تعلق گرفت.
قالیباف در سال ۱۳۹۶ و با حکم رهبر انقلاب به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد.
