به نوشته میدلایست آی، دو منبع ارشد محافظهکار خبر دادند که سعید جلیلی تندرو حاضر به کنارهگیری از رقابتهای انتخاباتی برای هموارساختن پیروزی محمدباقر قالیباف نبود. این منابع به میدلایست آی گفتند که با وجود فشارهای زیاد از سوی چهرههای مورد اجماع اصولگرایان، او حاضر با این کار نشد.
در نهایت، جمعه هفته گذشته، جلیلی توانست ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار رأی را به خود اختصاص دهد و مسعود پزشکیان نیز ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار رأی به دست آورد. اگرچه به نظر میرسید قالیباف برای راس اصولگرایان گزینه مطلوبتری باشد، اما جلیلی با حمایت بدنه جناح محافظهکاران، قالیباف را با نتیجه عجیب حدود ۳.۵ میلیون رأی از ۲۴.۵ میلیون رأی تنها گذاشت.
مشارکت واجدین شرایط نزدیک به ۴۰ درصد بود که کمترین میزان در تاریخ جمهوری اسلامی به شمار میرود. در حالی که مشارکت کم باعث شگفتی ناظران شد که انتظار تعداد بیشتری از رأیدهندگان اصلاحطلب و میانهرو را داشتند، آنها نیز از موفقیت پزشکیان شوکه شدند.
به طور معمول، زمانی که مشارکت رأیدهندگان کم باشد، محافظهکاران پیروز میشوند؛ زیرا پایگاه آنها که رأیدادن را یک وظیفه میدانند و همیشه پای صندوقهای رأی میروند. در مقابل، پایگاه اصلاحطلبان، متشکل از افراد میانهرو، اغلب در صورتی که باور داشته باشند رأیشان تغییر مطلوبی ایجاد نمیکند، برای مشارکت دچار تردید میشوند.
یک تحلیلگر سیاسی نزدیک به اصلاحطلبان گفت که آرای پزشکیان نشان میدهد که او اعتماد بخش بزرگی از رأیدهندگان محافظهکار را به دست آورده است. این مسئله از آنجایی نگرانکننده بوده که نشان میدهد که پایگاه محافظهکاران در حال از دست دادن اعتماد به اصولگرایان است. این تحلیلگر افزود که پزشکیان در جلب آرای روستاییان و درصد کمی از طبقه متوسط نیز موفق عمل کرد.
نجات پزشکیان
پزشکیان و جلیلی با کسب اکثر آرا، اکنون به دور دوم انتخابات راه یافتهاند. در حالی که کاندیداها به مبارزات انتخاباتی خود برای دور دوم ادامه میدهند، اصلاحطلبان به طور فزایندهای نگران هستند، زیرا جلیلی و محافظهکاران نیروهای خود برای به دست آوردن حامیان بیشتر در سراسر ایران را بسیج کردهاند.
یک تحلیلگر اصلاحطلب ادعا کرد که تیم جلیلی با کمک حوزههای علمیه در حال اعزام روحانیون به روستاها و شهرهای مختلف بوده تا مردم را متقاعد سازند که به پزشکیان رأی ندهند. او افزود که اصلاحطلبان همچنین نگران هستند که ۱۰ تا ۲۰ درصد از رأیدهندگان به پزشکیان، به دلایل مختلف در دور دوم شرکت نکنند. با این حال، این تحلیلگر همچنین گفت از آنجایی که مردم، به ویژه طبقه متوسطی که دور اول را تحریم کرده بودند، بسیار از جلیلی میترسند، ممکن است برای «نجات ایران و پزشکیان» رأی دهند.
اگرچه قالیباف از پایگاه خود خواسته تا از جلیلی حمایت کند، اما برخی از حامیان او علناً پشت پزشکیان ایستاده و نظرسنجیهای اخیر حاکی از آن است که حدود ۱۹ درصد از آرای او ممکن است به پزشکیان برسد.
اکنون تیم جلیلی تمام تلاش خود را میکند تا با استفاده از حربه بحران اقتصادی، پایگاه حمایتی اصلاحطلبان را تضعیف کرده و مردم را از رأیدادن به پزشکیان بترساند. به عنوان بخشی از این استراتژی، آنها گزارشهایی مبنی بر برنامه پزشکیان برای افزایش قیمت بنزین منتشر کردهاند. چنین احتمالی به ویژه برای ایرانیهایی که میترسند افزایش قیمت بنزین منجر به تورم و افزایش قیمتهای دیگر کالاهای ضروری شود، نگرانکننده است. با دامنزدن به این نگرانیهای اقتصادی، هدف تیم جلیلی تغییر افکار عمومی و کاهش حضور رأیدهندگان به نفع نامزد اصلاحطلبان در انتخابات آتی است.