علت اصلی این تفاوت قیمت قابل توجه، ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی و ساختاری است که در زیر به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:
- تعرفه‌های گمرکی بالا: یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت خودروهای وارداتی، تعرفه‌های گمرکی بالایی است که بر روی این خودروها اعمال می‌شود. این تعرفه‌ها به عنوان یک ابزار برای حمایت از تولیدات داخلی و همچنین افزایش درآمدهای دولت در نظر گرفته می‌شوند.
- نرخ ارز و نوسانات آن: نوسانات شدید نرخ ارز در ایران، به ویژه افزایش مداوم آن، باعث افزایش هزینه‌های واردات خودرو می‌شود. زیرا قیمت تمام شده خودرو با ارز محاسبه می‌شود و افزایش نرخ ارز، به طور مستقیم بر قیمت نهایی خودرو در بازار داخلی تأثیر می‌گذارد.
- حاشیه سود بالا برای واردکنندگان و مونتاژکاران: واردکنندگان و مونتاژکاران خودروهای چینی در ایران، معمولاً حاشیه سود بالایی را برای خود در نظر می‌گیرند. این حاشیه سود بالا، به دلیل کمبود عرضه خودرو در بازار ایران و تقاضای بالای مصرف‌کنندگان برای خرید خودرو، امکان‌پذیر شده است.
- هزینه‌های جانبی واردات و مونتاژ: هزینه‌های جانبی مانند هزینه‌های حمل و نقل، بیمه، انبارداری و همچنین هزینه‌های مربوط به مونتاژ خودرو در ایران، بر قیمت نهایی خودرو تأثیرگذار هستند.
- محدودیت‌های واردات و عرضه قطره‌چکانی: محدودیت‌های واردات خودرو و عرضه قطره‌چکانی آن توسط مونتاژکاران، باعث ایجاد کمبود مصنوعی در بازار و افزایش قیمت خودروها می‌شود.
- سیاست‌های حمایت‌گرایانه دولت: سیاست‌های حمایت‌گرایانه دولت از تولیدکنندگان داخلی خودرو، باعث شده است که واردات خودرو با موانع زیادی روبرو شود و قیمت خودروهای وارداتی افزایش یابد.
عوامل دیگری که می‌توانند بر افزایش قیمت خودروهای چینی در ایران تأثیرگذار باشند عبارتند از:
- تورم بالا: تورم بالا در ایران، باعث افزایش هزینه‌های تولید و توزیع خودرو می‌شود و در نتیجه قیمت نهایی خودرو را افزایش می‌دهد.
- فساد و رانت‌خواری: وجود فساد و رانت‌خواری در صنعت خودرو، باعث افزایش بی‌رویه قیمت خودروها می‌شود.
- عدم شفافیت در قیمت‌گذاری: عدم شفافیت در قیمت‌گذاری خودرو و نبود یک مکانیسم مشخص برای تعیین قیمت خودرو، باعث شده است که قیمت خودروها به صورت سلیقه‌ای تعیین شود.
در مجموع، عوامل متعددی در افزایش قیمت خودروهای چینی در ایران نقش دارند و حل این مشکل نیازمند اصلاحات ساختاری در اقتصاد ایران و شفاف‌سازی در بازار خودرو است.
