جنگنده سوخو ۳۵ (Su-35) یکی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی تولیدشده توسط صنایع هوایی روسیه است که به‌عنوان نسخه به‌روزشده جنگنده سوخو ۲۷ (Su-27) شناخته می‌شود. این هواپیما که در کلاس جنگنده‌های نسل چهار و نیم طبقه‌بندی می‌شود، به‌دلیل توانمندی‌های منحصربه‌فرد در حوزه‌های سرعت، مانورپذیری، قدرت آتش و فناوری‌های پیشرفته، به‌عنوان یکی از برترین جنگنده‌های چندمنظوره جهان مطرح است. در ادامه، به بررسی ویژگی‌ها و قابلیت‌های اصلی این جنگنده می‌پردازیم.
طراحی و توسعه
سوخو ۳۵ برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ با هدف بهبود قابلیت‌های سوخو ۲۷ و رقابت با جنگنده‌های نسل پنجم غربی مانند F-22 رپتور معرفی شد. سوخو ۲۷ که خود یکی از موفق‌ترین هواپیماهای جنگی بود، از توانمندی‌های بالای رزمی برخوردار بود؛ اما با ظهور جنگنده‌های نسل پنجم و فناوری‌های جدید، نیاز به به‌روزرسانی این هواپیما احساس شد. سوخو ۳۵ با استفاده از تجربه توسعه سوخو ۲۷، از تغییرات عمده‌ای بهره برد که آن را به یک جنگنده بسیار مدرن تبدیل کرد.
یکی از مهم‌ترین اهداف طراحی سوخو ۳۵، افزایش قدرت مانورپذیری آن بود. این هواپیما به سیستم‌های کنترل پرواز پیشرفته و موتورهای توربوفن AL-41F1S مجهز شده که دارای سیستم رانش‌بردار هستند. این سیستم به هواپیما اجازه می‌دهد که در حین پرواز، نیروی رانش موتور را در زوایای مختلف کنترل کند و به این ترتیب، قابلیت انجام مانورهای پیچیده را فراهم می‌آورد.
توانمندی‌های موتور و سرعت
سوخو ۳۵ به دو موتور AL-41F1S مجهز شده است که توان تولید نیروی قابل توجهی دارند و این امکان را به جنگنده می‌دهند که به سرعتی معادل ۲.۲۵ ماخ (حدود ۲۴۰۰ کیلومتر در ساعت) دست یابد. این سرعت به جنگنده اجازه می‌دهد تا به‌راحتی از پس ماموریت‌های مختلفی همچون درگیری هوایی و حملات زمینی برآید. سیستم رانش‌بردار موتورهای سوخو ۳۵ باعث افزایش توان مانورپذیری هواپیما شده و آن را از بسیاری از جنگنده‌های هم‌رده خود متمایز می‌کند.
برد و دوام عملیاتی
یکی از نقاط قوت سوخو ۳۵، برد عملیاتی بالای آن است. این جنگنده قادر است تا ۳۶۰۰ کیلومتر را بدون نیاز به سوخت‌گیری طی کند. همچنین، سقف پروازی آن حدود ۵۹,۰۰۰ فوت (۱۸,۰۰۰ متر) است که در مقایسه با بسیاری از جنگنده‌های دیگر یک مزیت استراتژیک به‌شمار می‌رود. برد بالا و توانایی‌های پروازی قابل توجه این جنگنده، آن را به یکی از ابزارهای مهم در ماموریت‌های دوربرد تبدیل کرده است.
رادار و سیستم‌های آویونیک
سوخو ۳۵ به یک سیستم راداری بسیار پیشرفته با نام Irbis-E مجهز است که از نوع آرایه فازی غیرفعال (PESA) بوده و می‌تواند اهداف را تا فاصله ۴۰۰ کیلومتر رهگیری کند. این رادار نه تنها توانایی کشف اهداف هوایی و زمینی را دارد، بلکه امکان استفاده از تسلیحات مختلف را نیز فراهم می‌کند. این ویژگی به خلبان اجازه می‌دهد که در نبردهای هوایی یا حملات زمینی با دقت بالا عمل کند. علاوه بر این، سوخو ۳۵ به سیستم جستجو و ردگیری مادون قرمز (IRST) مجهز است که به جنگنده اجازه می‌دهد تا امضای حرارتی هواپیماها و دیگر اهداف را شناسایی کند.
تسلیحات
سوخو ۳۵ یک جنگنده چندمنظوره است که می‌تواند از تسلیحات متنوعی بهره ببرد. این جنگنده به یک توپ داخلی ۳۰ میلی‌متری GSh-30 مجهز است و می‌تواند تا ۱۴ نقطه اتصال برای نصب موشک‌های هوا به هوا و هوا به زمین داشته باشد. از جمله تسلیحات هوایی می‌توان به موشک‌های R-77 و R-73 اشاره کرد که برای درگیری‌های هوایی به‌کار می‌روند. همچنین، سوخو ۳۵ قادر است موشک‌های ضدکشتی و موشک‌های سطح به سطح مانند Kh-31 و Kh-59 را حمل کند. با توجه به ظرفیت حمل حدود ۸ تن تسلیحات، سوخو ۳۵ در طیف گسترده‌ای از ماموریت‌ها از نبردهای هوایی تا حملات دقیق زمینی کارآمد است.
پنهان‌کاری و بقاپذیری
اگرچه سوخو ۳۵ یک جنگنده نسل پنجم نیست و از سطح پنهان‌کاری بالای F-35 برخوردار نیست، اما طراحی آن شامل برخی ویژگی‌های پنهان‌کاری است که سطح مقطع راداری آن را کاهش می‌دهد. این امر باعث می‌شود که کشف آن توسط رادارهای دشمن دشوارتر باشد، اگرچه هنوز به‌طور کامل با جنگنده‌های نسل پنجم قابل مقایسه نیست. سوخو ۳۵ به فناوری‌های مدرن بقاپذیری نیز مجهز شده که توانایی مقابله با تهدیدهای هوایی و زمینی را افزایش می‌دهد.
عملکرد در نبرد
سوخو ۳۵ تاکنون در چندین درگیری نظامی به‌کار گرفته شده و عملکرد خوبی از خود نشان داده است. این جنگنده در نبردهای هوایی با توانمندی‌های رهگیری و درگیری از راه دور مورد استفاده قرار گرفته و توانسته در برخی موارد برتری هوایی را به‌دست آورد. از جمله در جنگ‌های اخیر در اوکراین، سوخو ۳۵ توانست پیروزی‌های قابل توجهی در مقابل جنگنده‌های دشمن کسب کند. با این حال، این جنگنده در مقابل سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته آسیب‌پذیر است و در مواردی دچار تلفات شده است.
چالش‌ها
با وجود توانمندی‌های بالای سوخو ۳۵، این جنگنده با برخی چالش‌ها نیز مواجه است. از جمله مهم‌ترین چالش‌ها، تحریم‌های غرب علیه روسیه است که دسترسی به قطعات پیشرفته مورد نیاز برای تولید این جنگنده را محدود کرده است. علاوه بر این، با ظهور جنگنده‌های نسل پنجم و فناوری‌های نوین، برخی کشورها ممکن است ترجیح دهند که به جای خرید سوخو ۳۵، به سراغ جنگنده‌های نسل پنجم با توانمندی‌های پنهان‌کاری و فناوری‌های جدیدتر بروند.
سخن نهایی
در مجموع، سوخو ۳۵ یک جنگنده قدرتمند و چندمنظوره است که با ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته و توانمندی‌های مانورپذیری، یکی از برترین جنگنده‌های نسل چهارم و نیم به‌شمار می‌رود. این جنگنده با برخورداری از رادارهای پیشرفته، موتورهای قدرتمند، و قابلیت حمل تسلیحات متنوع، در بسیاری از ماموریت‌های هوایی و زمینی موثر است. با این حال، عملکرد این جنگنده در میدان‌های نبرد مدرن و توانایی آن برای حفظ جایگاه خود در مقابل جنگنده‌های نسل پنجم، همچنان نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.
